Produción cultural: eido expositivo. Con Agar Ledo

Por Verónica Arán

Este mércores comezamos a sesión, cunha primeira parte impartida por Sergio Lago, que nos fixo unha breve introdución ás fórmulas xurídicas para poder operar como un xestor/a cultural.

Centrándose na práctica profesional, o xestor/a cultural pode operar

Por conta allea:

• Na Administración pública, empresas, entidades sociais, etc,…
• Bolsas, residencias, prácticas remuneradas…

Por conta propia:

• A nivel individual
  • Mediante colaboracións esporádicas: cursos, conferencias, coloquios.
  • Como autónomos
• En fórmulas xurídicas colectivas

Traballando, tanto por conta allea como por conta propia, temos que ter en conta os dereitos e obrigas, os requisitos legais e responsabilidade persoal que temos que cumprir como traballadores culturais, como poden ser as altas e baixas (I.A.E, Seguridade Social, RETA) , as retencións de traballo, IRPF, os diferentes tributos IVE, etc,…

Para entender mellor este tema nada como poder ver os diferentes modelos, que nos facilitou Sergio, de contratos, convenios, facturas e demais documentación sobre lexislación e temas xurídicos.

A segunda parte da sesión sobre O eido expositivo correu a cargo de Agar Ledo, que ata hai uns días era a persoa responsable de exposicións do MARCO, Museo de Arte Contemporánea de Vigo, onde ten dirixido e coordinado os proxectos expositivos durante unha década. Actualmente está a facelo no Auditorio de Galicia,  en Santiago de Compostela.

Antes de comezar coa explicación sobre a xestión e a coordinación de exposicións, Agar Ledo, fixo fincapé no que é unha exposición e na figura do comisario/a:

Unha exposición é un lugar de experimentación que implica un posicionamento; é unha construción que depende, non só dos traballos seleccionados, senón tamén da relación que se establece entre eles,  entre que se ve e quen o está a ver.

O comisario/a é un autor/a, un investigador/a, un filtro, educador/a, mediador/a cos públicos pero tamén entre o mundo da arte e as estruturas de poder, é un avogado/a, un narrador/a, director/a de orquestra. É aquel que introduce a práctica crítica no campo da organización de exposición e o desenvolvemento de públicos.

As fases de produción dunha exposición son:

• A presentación ou elaboración do proxecto, o seu estudo e aceptación.
• O desenvolvemento do proxecto: tanto a coordinación técnica coma a xestión económica e administrativa.

Á súa vez, as exposicións podemos clasificalas en: de produción propia, externa e coprodución.

É moi importante saber que unha exposición debe enmarcarse nun contexto propicio á súa realización. Pero ¿como chega un proxecto o museo? A chegada pode ser mediante a súa presentación por parte dun comisario/a, dunha empresa de xestión cultural, dunha institución pública ou privada, por encargo do museo ou centro a un comisario/a externo, por produción propia con persoal interno, por convocatorias abertas…etc.

Os contidos dun proxecto de exposición ou dun plan da exposición poden ser:

• O título
• A presentación sintética do tema tratado e da articulación das obras
• Un listado de artistas/obxectos incluídos na exposición
• No caso de obras/obxectos preexistentes: unha ficha técnica e imaxe. A localización das pezas e o listado de prestamistas
• No caso de obras/obxectos producidos especificamente para esta exposición: unha descrición e as características principais
• O deseño expositivo axustado á dimensión das salas de exposición
• O deseño de programas públicos e de actividades paralelas
• A posibilidade de coprodución
• O orzamento provisional do proxecto. As fontes alternativas de financiamento

E, por último, saber que a posta en marcha dunha exposición temporal pódese dividir en cinco fases:

1. Preparación

A designación do comisario/a, a selección de artistas e obras, a investigación e localización de obras, os contactos previos con prestamistas e a redacción dos formularios de préstamo.

2. Coordinación

Os acordos cos axentes externos que interveñen na exposición, a selección da empresa de transporte e preparación do prego de transporte, a selección da empresa de seguros e a preparación das pólizas de seguro, a correspondencia e contactos periódicos con artistas, prestamistas e demais persoas e entidades implicadas.

3. Materiais e difusión

A edición do catálogo da exposición, a preparación e deseño da rotulación interna, o traballo co departamento de prensa e comunicación para a elaboración de materiais de difusión e o traballo co departamento educativo para a elaboración  da programación.

4. Recepción e rexistro de obras

A recepción dos camións de transporte no peirao de carga e descarga do museo e o rexistro de obras nos almacéns.

5. Montaxe

O deseño da montaxe das salas, o plano de montaxe, a verificación e control das condicións técnicas das salas para a exhibición e conservación das obras (temperatura, humidade, iluminación…), e a execución da montaxe.

Na terceira e última parte da sesión, despois dun pequeno descansiño, Agar Ledo convidounos ao Auditorio de Galicia a realizar unha práctica sobre todo o relacionado coas exposicións, coa compañía do comisario Anxo Rabuñal.

Anxo Rabuñal fixo unha pequena presentación do proxecto, formado por unhas fotografías do autor Catalá Roca, un dos nomes máis importantes da fotografía española contemporánea, fillo e pai de fotógrafos, viaxeiro incansable que percorreu España durante medio século e retratou os vertixinosos cambios que se producían nos campos e na cidade.

Os alumnos dividímonos en catro grupos para realizar a práctica proposta, que foi un exercicio de orzamento para levar a cabo a exposición sobre fotografías realizadas en Galiza polo fotógrafo Catalá Roca.