Retos transversais na xestión cultural: inclusión e accesibilidade, xénero, sostibilidade. Con Encarna Lago e Ángeles Miguélez

/0 Comments/in /by

A deste 18 de decembro foi unha xornada moi intensa. Ás magníficas presentacións dos anteproxectos do noso alumnado sumamos, tralo descanso, a intervención de Encarna Lago e Ángeles Miguélez, xerente e responsable das visitas guiadas respectivamente da Rede Museística Provincial de Lugo. Viñan para falarnos de cuestións que coñecen de primeira man, porque as impulsan e exercen no seu día a día no museo, como son a sostibilidade, a igualdade e a inclusión.

Non foi, dende logo, unha conversa aberta ao uso, senón que resultou especialmente motivadora  para o noso alumnado. A Encarna coñecíana dunha sesión anterior en liña sobre os obxectivos de desenvolvemento sostible no eido cultural, pero, como alguén apuntou ao finalizar a sesión, o formato dixital non é quen de acadar a intensidade que pode chegar a ter unha sesión presencial, como foi o caso.

Encarna enfocou a súa parte como unha continuidade desa sesión anterior. Comezou falando de dous tipos de profesionais da xestión cultural: os profesionais esque e porsi. Os primeiros abordan todo poñendo por diante “es que” non podo, non teño medios… e os segundos son quen de resolver “por si” mesm*s e buscan medios para que os proxectos sexan, tamén de por si, inclusivos se igualitarios: “Cando isto ocorre son proxectos tamén sostibles. E cando falamos de sostibles no falamos de paxaros e bolboretas, que tamén, senón do ser humano”.

Encarna compartiu con nós a súa visión e o seu traballo coa arte como ferramenta de concienciación “e de cohesión e transformación social fronte a un sistema perverso que deixa fóra sempre aos mesmos e ás mesmas”.

Tamén da necesidade de ir á raíz das palabras como maneira de achegarse á realidade do territorio e de palabras que impacten. Tamén da empatía como palabra secuestrada. Por iso pediunos falar mellor de alteridade, aprender a ser o outro e a outra dunha maneira honesta, para asegurarnos de que o noso proxecto é realmente igualitario.

Con esta filosofía traballa a Rede Museística Provincial de Lugo dende hai moito anos, traballando coa comunidade, coas persoas, tecendo redes. Cunha perspectiva feminista, ecoloxista e inclusiva.

 

Ángeles, pola súa parte, falou dende a súa experiencia como profesional do ámbito museístico e dende a perspectiva da súa propia discapacidade visual. “A inclusión non é ter acceso a un espazo”, segundo nos explicou, “senón que é moito máis”. Neste sentido, indicounos que unha persoa pode acceder a un espazo cultural e non ter a experiencia que teñen as persoas sen discapacidade porque o único que se lle facilitou foi a entrada, no mellor dos casos, pero non os medios para gozar do espazo, o contido e a experiencia.

“Non se trata de disfrazar as limitacións, pero si de transformar o sistema e as vidas das persoas”. Unha afirmación que choca contra certas mentalidades que poñen por diante custos e rendibilidades cando, en realidade, a inclusión fainos a vida máis cómoda e humana a toda a sociedade en xeral.

Ser inclusivo e accesible é facer que as múltiples realidades o sexan. Ángeles é a responsable de ducias de obradoiros cada ano, ademais de guía do Museo do Mar e responsable dese departamento. Participa en congresos internacionais e forma a traballador*s doutros museos. Entre as iniciativas máis emblemáticas nas que participa está Fotografía a Cegas, ou como empregar todos os sentidos, menos o da vista, para captar imaxes de gran carga audiovisual. Como esa fotografía das mulleres do mar, a peza do museo (“e iso que non a vexo!”)  que é a súa favorita .

Como ben di ela, ao final a gran barreira que todos e todas temos é a mental.

 

Presentación e contraste dos anteproxectos do alumnado

/3 Comments/in /by

O 18 de decembro celebramos a presentación dos anteproxectos do alumnado. Nesta ocasión, con tres profesionais do ámbito cultural –Encarna Lago, Ángeles Miguélez e Marcos Lorenzo- como convidadas para dar contraste ás propostas xunto co equipo de titores.

A sesión celebrouse de maneira presencial nunha das aulas da facultade, cunha presentación en formato pechakucha por cada proxecto: comunidade, participación, sostibilidade, creatividade,… foron algúns dos conceptos que o noso alumnado incorporou ás súas propostas das que facemos este pequeno resumo:

Equipo Vedra. Este grupo de alumn*s desenvolveu, como fundación, o proxecto Camiño de Volta, especialmente dirixido a todas as persoas que viven en Vedra pero que non participan da vida cultural deste concello no que, por outra banda, hai unha gran tradición asociativa. O seu obxectivo é revitalizar, re-conectar e reforzar o tecido social vedrense. A través de diferentes ferramentas e estratexias, o proxecto desenvolverase con carácter anual nas 12 parroquias que integran o concello, pensando moi especialmente nesas 3.133 persoas que a día de hoxe non gozan da vida cultural e de lecer que se desenvolve no municipio.

Equipo Tomiño-Vilanova da Cerveira. Este grupo, que opera baixo a forma de asociación cultural, resumiu o seu proxecto cun desexo: queremos que pasen cousas. Para iso propoñen  un Quecedoiro de Ideas: un espazo físico e virtual nos que coidar e quecer proxectos na eurocidade que sirvan para recoñecerse, reconectar as dúas beiras do río, co-crear e comunicar cunha aposta clara pola inclusión, a cooperación, a escoita activa ou a igualdade.

Equipo Cambre. Este grupo de traballo, formado por autónomos, tomou como referencia para o seu proxecto a novela O bosque animado, de Wenceslao Fernández Flórez. Unha obra inspirada na fraga de Cecebre e na que se fala de raíces e ecoloxía, dous conceptos que serán a clave desta proposta orientada á saúde cultural e emocional na veciñanza de Cambre. Este proxecto, segundo indicou o grupo, non ten destinatarios, senón participantes. Serán eles e elas quen tezan comunidade nun espazo compartido no que se traballe sobra as historias das persoas.

Equipo Ponteareas. Este grupo desenvolve o seu proxecto baixo a fórmula de grupo de técnic*s municipais. No seu caso tratarán de re-distribuír a oferta cultural do concello nas súas 24 parroquias, que se queixan de non teren actividades suficientes, a pesar da existencia dun programa municipal adicado a este fin. A proposta deste equipo pasa por complementar este programa coa proposta de nome provisional Conecta Ponteareas, na que a natureza, os espazos patrimoniais e a propia vila serán o escenario das actividades culturais, que fuxirán así dos recintos tradicionais para favorecer a implicación e protagonismo de veciñanza (especialmente a de maior idade) e asociacións culturais locais.

Equipo Cambados. Constituído como unha SL, este grupo pretende ofrecer unha alternativa cultural que vaia máis alá do viño e o narcotráfico (un estigma reforzado trala serie Fariña). Unha alternativa que, segundo nos explicaron, xa existe, debido á efervescencia cultural da vila, pero que non goza de ningún tipo de apoio e , por tanto, impulso ou difusión. Neste sentido, o equipo lembrounos que a principal industria da zona é, en realidade, a pesqueira, incidindo concretamente no papel das redeiras, tradicionalmente esquecidas no relato social e cultural da vila. Por iso propoñen As redes pescando, unha proposta na que revalorizar o papel destas mulleres do mar, crear vínculos entre as creadoras locais e os públicos e crear comunidade, captado novos públicos e a participación da veciñanza.

Equipo Allariz. Para este proxecto o grupo, que traballará seguindo a lóxica dunha cooperativa, quere achegarse especialmente ao público de entre 25-40 anos da vila, que demanda, segundo a súa diagnose, unha actualización da oferta cultural e que busca fóra da vila alternativas para o seu tempo. Neste sentido destacan que se trata dunha veciñanza moi participativa en todo o que se promove dende o Concello, pero sen unha gran capacidade para desenvolver iniciativas propias. Por iso, a súa proposta pasa por complementar o amplo programa municipal cunha iniciativa orientada a implicar á veciñanza estimulando a creatividade colectiva.

 

 

Os seis anteproxectos evolucionarán nos vindeiros meses, a medida que se incorporen novos coñecementos e tamén novas necesidades, e probablemente nalgúns casos muden varios aspectos do que hoxe coñecemos; pero o que é innegable é o traballo e a creatividade colectivas que hai detrás de cada unha das propostas, das que non podemos sentirnos máis contentas, como comentou ao final da tarde o coordinador do Curso, Sergio Lago, acompañado de parte do equipo promotor.

Foi unha tarde de peche de trimestre emocionante, que se completou, tralas presentacións e o descanso, cunha conversa aberta sobre inclusión, igualdade e sostibilidade con Encarna Lago e Ángeles Miguélez que acabou por ser o broche de ouro da xornada :)

18dec | A práctica profesional (IV). Presentación e contraste dos anteproxectos do alumnado (porta pechada) | Marco profesional da xestión cultural (XI). Retos transversais na xestión cultural

/in /by

Traballo en equipo e técnicas de presentación de proxectos. Con Juan José Romero

/0 Comments/in /by

Na penúltima sesión deste primeiro trimestre démonos cita de novo na aula para asistir a un obradoiro impartido por Juan José Romero, socio de Suma Importancia, quen nos achegou as claves dunha boa comunicación orientada a ese momento, tan importante como ás veces temido, da presentación dun proxecto.

Esta sesión chega nun momento clave, xa que mañá o alumnado exporá por primeira vez ante equipo de titores, compañeiras e algúns profesionais do sector os seus anteproxectos culturais. Estas presentacións seguirán un formato xa coñecido no Curso, como é o pechakucha, pero é habitual chegar á cita con moitas dúbidas relacionadas co discurso ou a posta en escena.

Juan ofreceunos algunhas ideas, baseadas na súa experiencia, relacionadas coa importancia fundamental da comunicación, no sentido de que, ás veces, grandes proxectos non acadan na súa presentación o resultado agardado por non ter sido ben compartidos.

A través dun sistema de fichas para construír mensaxes, os equipos tiveron ocasión de traballar chegando á súa proposta de valor; é dicir, a razón polas que alguén debera elixir o seu proxecto de entre todos os proxectos posibles. Non é un tema menor, xa que, segundo nos indicou Juan José Romero, a proposta de valor é a razón pola que todas mercamos unha cousa e non outra similar. Se non hai unha proposta de valor clara, prima o criterio económico, que habitualmente se traduce en escoller o máis barato.

Pero nesta sesión aprendemos tamén que o público que captamos segundo ese criterio o perdemos tamén pola mesma razón e, sobre todo, a importancia do equipo, tamén nunha presentación. Por iso, non debemos esquecer explicar quen somos, quen é cada membro do grupo e cal é a súa función.

17dec | O proxecto cultural (V). Traballo en equipo e técnicas de presentación de proxectos

/in /by

11dec | Marketing e comunicación cultural (I). Marketing cultural e xestión de públicos, con Beatriz Fontán

/in /by

Marketing cultural e xestión de públicos. Con Beatriz Fontán

/1 Comment/in /by

Por Aldara Calo

Despois de varias sesións en liña volvemos á presencialidade na facultade de Ciencias Económicas e Empresariais para asistir a clase sobre marketing e cultura da man de Beatriz Fontán. A clase comezou con Sergio Lago preguntándonos as nosas opinións entorno a clase anterior e sobre o traballo realizado en torno ó noso proxecto grupal, facendo fincapé en dúbidas sobre a presentación do vindeiro venres. Posteriormente deu paso á poñente da presente sesión.

Para esta sesión acompañounos Beatriz Fontán especialista en marketing no ámbito cultural cunha ampla experiencia no sector. Ao comezo preguntounos a cada un dos asistentes, chamándonos polo noso nome, que esperabamos aprender ao longo da clase. Tras escoitar as nosas expectativas unha a unha empezou a explicar o programa de xestión de públicos e como este variou para dar solución as necesidades dos consumidores acerca da crise sanitaria que vivimos pola covid-19.

O marketing no ámbito cultural non trata de buscar un fin como ocorre noutros sectores, senón que é un medio no cal debe estar presente a empatía e onde as palabras clave serían conectar, relacionar e crear comunidade. Entra aquí o concepto de marketing relacional que busca a retención e satisfacción do cliente en vez dunha mera transacción de ventas. Como exemplo daprocura por parte das entidades de coñecer as necesidades dos
consumidores fíxonos facer unha enquisa realizada polo Ministerio de Cultura e Deporte para posteriormente explicarnos o obxectivo final que se buscaba coas preguntas.

 

A proposta de valor

A maior parte do tempo, a sesión consistiu en axudarnos a avanzar no nosos proxecto facéndonos a cada un dos seis grupos pensar en diferentes aspectos do traballo, como por exemplo cal era a nosa proposta de valor ( preguntarse cinco para que), o noso público obxectivo, as nosas prioridades, a estratexia, canles dos que dispoñemos, o contido de oferta ( fidelización) o ou o contido de demanda (captación).

Nos últimos momentos da sesión explicounos diferentes criterios de segmentación que nos axudarían a escoller con maior precisión o público obxectivo ao que nos pretendemos dirixir no traballo do curso. Este proceso de segmentación conta con diferentes ferramentas, como dividir
atendendo ás xeracións (os individuos de cada grupo comparten rasgos en común), atendendo a criterios de formación (estadio evolutivo / contexto mediación), fixándonos en variables obxectivas  (beneficio buscado…), variables subxectivas ( características sociodemográficas…) ou creando nós un collage chamado gustómetro onde definimos o perfil do noso consumidor ideal. Para finalizar Beatriz Fontán explicounos unhas bases para que nos sirvan de referencia para o futuro e que consisten nunha retroalimentación continua do proceso de diversificacíon, fidelización, captación, forma e sedución.

Os públicos da cultura. Con Jaume Colomer

/0 Comments/in /by

Por Eli Monteagudo

Unha vez máis e debido a actual situación sanitaria vémonos na circunstancia de asistir a esta aula a través dunha plataforma en liña. Esta dificultade vese compensada polos atractivos contidos educativos dun comprometido relator aos que podemos acceder gracias a esta tan necesaria formación para as xestoras e xestores culturais.

Comezamos con Sergio Lago resumindo os contidos da clase da semana anterior e achegando as nosas valoracións sobre a mesma e sobre o traballo realizado entorno ó noso proxecto grupal. Tamén resolveu posibles dúbidas sobre o proxecto, sobre protocolos e sobre o curso en xeral. Para a continuación dar paso ao poñente da presente sesión.

Jaume Colomer docente e consultor especializado na análise e planificación de sistemas e organizacións culturais e xestión de públicos culturais ten como obxectivo achegarnos ao coñecemento dos públicos da cultura, as diferentes metodoloxías e as súas finalidades para a xestión de públicos, como o contexto covid pode transformar ós públicos da cultura  e como as e os xestores culturais podemos ir máis aló e contribuír á sociedade promovendo públicos que formen comunidade arredor dun proxecto cultural.

Proponse como primeira reflexión a de coñecer os intereses dos públicos da cultura, concretamente, que busca o público ao que diriximos o noso proxecto cultural e como eses intereses inflúen na súa participación.

Para poder ter en conta estes intereses Jaume clasifica ós públicos da cultura segundo a súa participación e a intencionalidade da mesma, polo que podemos distinguir entre: público potencial ou  obxectivo, público activo ou latente. Realiza unha exposición de diferentes items que temos que valorar á hora de escoller o público ao que vai dirixido o noso proxecto cultural facendo fincapé nas barreiras que impiden ou dificultan a posibilidade de participación, os dereitos culturais, a fenda dixital, a diversidade de intereses culturais e a súa evolución ao longo da historia, os diferentes estadios da demanda cultural como criterio para definir o público ao que vai dirixido o noso proxecto cultural, as políticas culturais, o marketing, etc.

Concluímos esta sesión analizando a necesidade de implicar ao público na creación, posta en marcha e continuidade dun proxecto cultural e favorecer a creación de comunidade entorno a dito proxecto.