Técnicas de creatividade. Deseño centrado nas persoas. Con Diego Parajó

Por Paula Cermeño

O pasado mércores liderou a sesión Diego Parajó, formador, consultor e project manager en proxectos de servizos sociais, educativos e culturais e testeador insaciable de métodoloxías Design Thinking.

Non era o noso primeiro contacto con Diego, pois xa nos obligara a coñecernos algo mellor movéndonos polo espazo na primeira sesión, e intentado convencernos das bondades do Trello durante os dous meses que leva percorridos o curso. Desta vez tamén nos fixo mover (ninguén o dubidaba, incluso o esperabamos con intriga) e fedellar con novos instrumentos de planificación que prometen facernos a vida máis fácil.

Comezamos a sesión separándonos nos grupos de traballo habituais e recibindo instrucións de construír unha estrutura usando espaguetis como ladrillos e uns centímetros de “celo” e fío vermello a modo de cemento. Gañaron as rapazas do equipo coruñés, pois conseguiron que a súa torre acadase a maior altura da clase. A súa vitoria debeuse a que investiron máis tempo en probar que en planificar, e precisamente aí residía a moralexa do experimento. Diego quería mostrarnos o método do “ensaio-erro” como unha boa ferramenta para  chegar a bos resultados e comezar a perderlle o medo á idea de prototipar e bascular sobre os prototipos para acabar dando coa idea gañadora.

Pero, ¿como chegamos a un prototipo? A metodoloxía Design Thinking propón 5 pasos para levar a cabo o proceso:

• Empatizar: debemos asegurarnos de coñecer aos destinarios dos nosos proxectos, buscando información sobre eles e poñéndonos na súa pel. Para iso, Diego propúxonos varias técnicas creativas, como a creación de personas tipo ás que facerlles preguntas, a confección de mapas de empatía, o shadowing (perseguir aos nosos stakeholders física ou virtualmente) e a búsqueda de información exhaustiva na web.

Mapa de empatía para coñecer mellor aos nosos posibles públicos

• Definir: da nebulosa de datos xerada no primeiro paso, debemos comezar a sacar algo en limpo. Un xeito de organizar as ideas e visualizar a relación entre as partes é crear un mapa conceptual.

•  Idear: una vez temos localizado un punto dende o que partir ( ben sexa una necesidade do público, un oco sen cubrir polo mercado, ou una falta de conexión entre os protagonistas do noso mapa) chega o momento de buscar solución. Unha das fórmulas máis populares hoxe en día é o brainstorming, do que fixemos una dinámica semellante como exercicio de aquecemento. Outra idea sería a creación dunha matriz na que, por exemplo, os axentes ocuparían o eixo X e as distintas expresións artísticas o eixo Y, facéndose visibles as parcelas saturadas así como aqueles nichos por explorar. A verdadeira tarefa de ideación durante a clase consistiu en formular una pregunta clave para o noso proxecto e propor respostas entre os integrantes do grupo. A pregunta debería comezar por Como poderíamos…? e admitir una resposta aberta.

• Prototipar: Escoller a resposta gañadora, que será o xérmolo do noso primeiro prototipo. Un bo xeito de definir o noso anteproxecto é buscar experiencias semellantes que poidan inspirarnos e ir pouco a pouco asignándolle características. Como dicíamos ao comezo da clase, o prototipo non é o proxecto definitivo, pero si un primeiro boceto ao que facerlle preguntas, engadir e quitarlle cousas, pivotar sobre el… en fin, manipulalo ata acabar dando coa idea de proxecto redonda para nós.

Diego tamén nos propuxo construír na casa unha “máquina de prototipar”, con vasos transparentes superpostos, ca que probar combinacións de variables de xeito visual.

Et voilá! Ata aquí a sesión de Diego Parajó, que sen dúbida supuxo un acelerón importante para os nosos proxectos.