Retos do sector cultural e creativo na era da economía de plataformas. Con Xulio Vázquez.

Por Sara Piñeiro

Durante a xornada do venres 27 de novembro, tornamos á sesión en liña, tal vez, o escenario propicio para achegarnos aos retos que o sector cultural e creativo teñen na era da economía de plataformas. Desta vez acompañounos Xulio Vázquez, profesional cunha longa traxectoria en diversos eidos culturais, gran coñecedor da cultura e da arte dixital e co-fundador de NOAD Cultura Digital. Da man de Xulio aproximámonos aos novos desafíos que a esfera dixital trae e ás vías que o xestor cultural ten para resolvelos.

O primeiro reto que se nos presenta é o propio debate sobre as tecnoloxías. Como mediador, o xestor cultural debe afondar no discurso popular, que se centra nos aspectos máis técnicos da tecnoloxía e en cuestións de eficiencia, mercantís e economicistas, para profundar en cuestións de pensamento, de concepto e da carga simbólica que ten a tecnoloxía.

Porén, antes de entrar na discusión, é preciso coñecer a complexidade dos cambios que a era das plataformas está provocando. Así, dende un punto de vista máis filosófico, tratamos as teorías de Franco Bifo Berardi, Guy Debord, Jean Baudrillarda, Mark Fisher, Ingrid Guardiola e Yurk Hui, coas que Xulio nos fixo reflexionar sobre a relación entre a realidade, a tecnoloxía e a cidadanía.

Con todo isto, avistamos novos desafíos, como son o nulo carácter democrático e a pouca diversidade existente na Rede. A pesar de que non existe un só Internet, senón moitos que se adaptan ás características de cada usuario, a Rede atopase ríxida baixo un relato hexemónico que impide a diversidade e afasta outro tipo de realidades e sensibilidades.

Así, observamos como as plataformas condicionan os procesos creativos e artísticos dende o nacemento da propia idea. O carácter economicista das plataformas está supeditando as obras dos creadores, atrapando aos usuarios na economía da atención e no capitalismo cognitivo, e marcando o valor dos proxectos culturais polo seu impacto mediático. Pois, o fin último de Internet, é económico, o que está provocando que a Rede se estea privatizando.

Ante este panorama, o papel do xestor cultural non é sinxelo. Por unha banda, debe ser crítico coa tecnoloxía e atopar equilibrio entre as diversas posturas. Mentres que pola outra, ten a responsabilidade de promover espazos respectuosos coa cidadanía, cos creadores e cos traballadores culturais.  Parece complicado e éo, pero non imposible. Exemplo diso son proxectos como todostuslibros.com, a plataforma dixital do Teatro Nacional de Catalunya, o proxecto híbrido da sala Barts, tamén de Catalunya, ou a plataforma audiovisual Filmin. Proxectos que amosan que é posible empregar as plataformas de xeito sostible e responsable, independentemente da orixe do proxecto (asociativo, publico, privado, local…).

Durante a sesión, Xulio expresou a súa convicción de que “a cultura será dixital ou non será”. Unha afirmación para a que hai moitos escépticos. Porén, o que está claro é que vivimos inmersos na era dixital, onde Internet e as plataformas son os xigantes que están marcando os aspectos creativos, distributivos e de consumo. E, aínda que non poidamos competir coas as normas establecidas por estes xigantes, é preciso que creamos os nosos propios termos, as nosas propias alternativas e ferramentas coas que preservar espazos respectuosos, serenos, expresivos e creativos nos que desenvolver o feito cultural.

Tal vez todo isto resulte utópico, pero tamén o foi no seu día o propio Internet.

0 replies

Leave a Reply

Want to join the discussion?
Feel free to contribute!

Deixa unha resposta

O teu enderezo electrónico non se publicará Os campos obrigatorios están marcados con *


*