Dereito aplicado á xestión cultural. Con Ania González

Por Rita Fidalgo

Avanzamos nesta área do Dereito aplicado á xestión cultural da man de Ania González que comparte con nós a súa experiencia. Achegouse inicialmente ó dereito “por obrigación” para despois especializarse en museoloxía, imaxinación política, teoría crítica e feminismos no MACBA. Volveu a Galicia coa ilusión de reverter os modelos, mais rapidamente percibiu as dificultades desta empresa.

“O dereito é unha técnica fundamental para coñecer os marcos legais nos que nos temos que mover. É tan necesario coñecer os nosos dereitos coma as nosas obrigas”

Dereito universal e constitucional á cultura

Segundo o Artigo 44 da Constitución Española, os poderedes públicos promoverán e tutelarán o acceso á cultura á que que todos teñen dereito. Este dereito á Cultura, de acceso, participación e creación recóllese tamén no artigo 15 do Pacto Internacional de Dereitos Económicos, Sociais e Culturais (PIDESC) así como no 27 da Declaración Universal de Dereitos Humanos.

Non só é importante coñecer estes artigos para reivindicalos, senón tamén para dar consistencia ós nosos proxectos incluíndo fundamentación xurídica.

En España, a Lei Foral de Dereitos Culturais de Navarra é un texto normativo dedicado por enteiro ós dereitos culturais dos cidadáns. É a primeira vez que isto se recolle no ordenamento xurídico dunha comunidade autónoma española que ademais é o resultado dun proceso participativo.

Formas xurídicas

Partindo dos supostos nos que nos temos que situar nos nosos traballos de posgrado entramos a analizar as seguintes figuras:

• Fundación: considerarase unha fundación pública se no momento da súa fundación máis do 50% do capital é público e viceversa.
• Cooperativa de servizos ou de traballo: ten por obxecto por en marcha unha comunidade de traballadores e para a súa constitución é necesario un mínimo de dúas persoas.
• Sociedade de Responsabilidade Limitada (S.L.): para a súa creación é necesario un capital de 3005€ en monetario ou en material.
• Asociación sen ánimo de lucro: poden ter actividade económica

Sobre a Administración pública, analizamos as seguintes modalidades de relación coa mesma:

• Contratos: rexidos pola lei contratos do sector público, deberán ser sometidos a concurso público excepto en importes inferiores a 15.000€ + IVE.
• Convenios: pódense realizar cunha persoa física ou xurídica, teñen que demostrar que comparten un interese común e non son incompatibles coas subvencións.
• Subvencións: a través de concorrencia competitiva.
• Contrato de patrocinio institucional: contrato bilateral con contraprestacións recíprocas.

Réxime Especial de Traballadores Autónomos (RETA)

Todos os traballadores deben cumprir a obriga de tributar polos seus ingresos ante Facenda e cotizar pola súa actividade á Seguridade Social.  A alta no Réxime Especial de Traballadores Autónomos implica o pagamento dunha cota mensual.

Imposto de actividades económicas

O Imposto sobre Actividades Económicas é un tributo que grava o mero exercicio en territorio nacional, de actividades empresariais, profesionais ou artísticas.

Propiedade intelectual

A propiedade intelectual dunha obra corresponde ó/á autor/a polo mero feito da súa creación e está integrada polos dereitos persoais e patrimoniais que atribúen ó/á autor/a o dereito exclusivo á explotación da súa obra sen máis límites que os legais. Os dereitos de autor/a teñen a duración da vida do/a artista e 70 anos despois da súa morte nos que serán titularidade dos seus herdeiros. Transcorrido este período pararán ó dominio público. Divídense da seguinte forma:

• Dereitos persoais
  • Irrenunciables e intransferibles
  • Divulgación da obra baixo o seu nome, pseudónimo ou de forma anónima
  • Recoñecemento da autoría
  • Esixir respecto á integridade da obra
  • Modificar a obra respectando os dereitos adquiridos
  • Retirar a obra do comercio previa indemnización de danos e prexuízos
  • Acceder ó exemplar único, raro ou orixinal

• Dereitos patrimoniais ou de explotación
  • Exclusivos
    • Corresponde ó/á autor/a o exercicio exclusivo dos dereitos de explotación que non poderá ser realizada sen a súa autorización
    • Dereitos transmisibles mediante cesión e independentes entre si
    • Dereitos de reprodución
    • Dereito de distribución
    • Comunicación pública
    • Transformación
  • De obrigada xestión colectiva (SGAE, AGEDI, AIE)
    • Compensación equitativa por copia privada
    • Dereitos de simple remuneración

Para quen teña interese en profundar neste asunto, recomenda consultar o texto refundido da Lei de Propiedade Intelectual.

Lei de espectáculos públicos e actividades recreativas de Galicia

Aplícase a espectáculos públicos que se celebren en espazos abertos ó público, independentemente do carácter público ou privado do organizador e da titularidade pública ou privada do establecemento, con fins lucrativos ou gratuíta.

Quedan excluídas as reunións familiares e as actividades efectuadas no exercicio dos dereitos de reunión e manifestación. Pola súa banda, os eventos con menos de 500 persoas ou que non impliquen montaxe de ningunha instalación deberán presentar de forma previa no concello unha declaración responsable.

Para unha asistencia superior ás 500 persoas ou que implique montaxe dunha instalación deberá solicitarse unha licencia administrativa ó concello. En caso de que a actividade se desenvolva en varios municipios, competerá á Xunta a concesión desta licencia.

Para máis información, consultar a disposición final primeira da Lei.

NOTA: Ania deixounos o seu contacto así como enlaces de interese no repositorio do curso.

Grazas por esta xornada Ania!