Traballar desde/con/para unha entidade pública. Encarna Lago

Por: Rebeca Mariño

Este venres tivemos a sesión do Curso con Encarna Lago, xerente da Rede Museística da provincia de Lugo. Con ela afondamos na realidade da xestión cultural desde as administracións públicas.

Aludindo ao lema “Museo para todos e todas” Encarna Lago comeza a sesión achegándonos dúas creacións, a primeira unha reprodución dunha obra de Miguel Agudo, na que deixa voar a palabra PROBLEMA para quedarse coa palabra POEMA.

Encarna enlaza sen pausa cun poema de Machado:

“Hay dos modos de conciencia:
una es luz, y otra, paciencia.
Una estriba en alumbrar
un poquito el hondo mar;
otra, en hacer penitencia
con caña o red, y esperar
el pez, como pescador.
Dime tú: ¿Cuál es mejor?
¿Conciencia de visionario
que mira en el hondo acuario
peces vivos,
fugitivos,
que no se pueden pescar,
o esa maldita faena
de ir arrojando a la arena,
muertos, los peces del mar?”

Antonio Machado

A sesión estivo estruturada en tres bloques, ademais de achegarnos á Rede Museística de Lugo e contar cunha parte practica onde os equipos de traballo tivemos que defender, nun suposto, as nosas propostas ante a administración pública e ante unha empresa privada.

Bloque I : A xestión cultural dende a administración pública

Encarna Lago quixo comezar este primeiro bloque amosándonos os seguintes artigos:

“A Administración Pública serve con obxectividade ós intereses xerais e actúa de acordo cos principios de eficacia, xerarquía, descentralización, desconcentración e coordinación, con sometemento pleno á lei e ó dereito” Artigo 103 C. E.
“O poderes públicos promoverán e tutelarán o acceso á cultura, á que todos teñen dereito” Artigo 44.1 C. E.
“A C.E. obriga ós poderes públicos a facilitar a participación de todos os cidadáns na vida cultural” Artigo 46 C. E.
“O Estatuto de Autonomía de Galicia en 1981, dotaba ao goberno e ao Parlamento de amplos poderes en materias relacionadas coa educación e a cultura. En concreto, no seu artigo 32, establece que lle corresponden á Comunidade Autónoma a “defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego”

Centrándonos en Galicia podemos observar que a cultura está amparada tanto pola Constitución como polo Estatuto de Autonomía de Galicia, mais non existen políticas culturais, non existe unha folla de ruta a seguir. Contamos coa Xunta, coas deputacións ou os concellos que elaboran programación cultural pero cunha desconexión total entre eles.

Pódese dicir que contamos con dous modelos de legar cultura, por unha banda un modelo moi centrado no patrimonio cultural fronte a outro modelo de xestión cultural centrado na difusión e a produción cultural. Limitados ambos, a produción e elaboración de normativas, en ocasión baseadas en intereses políticos.

Encarna repite varias veces a primeira oración “Enchamos de contido o valor da palabra”. “Somos países que lexislamos para non cumprir, e somos países que curiosamente definimos para saltarnos as definicións.”

A clave da administración é servir e coidar a cidadanía:

 ADMINISTRAR
<-> ad>ir hacia
ministrare>servir, coidar

A Administración pública non pode marxinarse da súa obrigada tarefa de asegurar as bases para que os creadores e os cidadáns obteñan as condicións para crear e expresarse con plenitude.

Bloque II: A evolución de xestor cultural a catalizador

O perfil do xestor cultural debe adaptarse ás novas necesidades socioculturais, presentándose como catalizador/mediador; xestionar con, cos usuarios, co apoio das empresas, creando un novo tecido cultural baseado na participación e integración.

Esta é unha formación continua, o xestor cultural ten que ter a capacidade de xerar cambio. Outros dos campos a cubrir por un profesional da xestión cultural:

– Coñecer as ferramentas de coordinación institucional e a lóxica administrativa, o marco legal, procedementos, recursos económicos e funcionamento dos equipos humanos na administración pública.
– Fomentar o despregamento de programas e accións culturais que contribúan ao desenvolvemento de valores e relación sociais e de cidadanía.
– Profesionais que coñezan o que fan e que resultados obteñen.
– Promover a transversalidade (conceptual, de xestión e organizativa) da cultura na administración.

ÉTICA, TÉCNICA, EMPATÍA e non desistir (ou máis ben insistir) son as prácticas a seguir que nos receita Encarna Lago como futuros profesionais da xestión cultural.

Bloque III: Responsabilidade social na xestión pública

A administración pública debe traballar a RSC como organización exemplar e como axente dinamizador. Despois de que axente dinamizador, a Administración ha de ser impulsora, difusora, orientadora e facilitadora de directrices en materia de responsabilidade civil.

Para pechar esta primeira parte da sesión, coñecemos a paxina web Foro de Cultura e Boas Practicas, unha iniciativa cidadá independente e sen animo que lucro que traballa para “fortalecer o liderado e confianza nas organizacións e profesionais da cultura en España, mediante o impulso de boas prácticas en transparencia, bo goberno, financiamento responsable e mediación de resultados”.

Rede Museística Provincial de Lugo

Tras un descanso, Encarna aproximounos o seu día a día como xestora da Rede Museística Provincial de Lugo. O que ten claro como xestora é que este non é o seu museo, é de todas e para todas; o museo é un contador de historias, todos e todas temos algo que contar, que compartir, que amosar; cando falamos da RMPL, falamos de museoloxía social, de apostar polo noso con paixón.

Encarna Lago xunto cos seus compañeiros teñen a misión de xestionar os 4 museos que forman a Rede Museística Provincial de Lugo; en 2006 elaboran un informe onde solicitan un novo modelo de xestión; centralización dos departamentos no museo provincial e dotar o resto de vixilancia e persoal cualificado nos departamentos de didáctica.

Seguindo a receita de boas prácticas (ética-técnica-empatía), o equipo humano da RMPL conseguiu acadar grandes recoñecementos e premios, axudando a incluír Lugo como unha das 10  cidades máis accesibles de Europa.

Se queredes coñecer un pouco máis cada un dos catro museos que tecen a Rede Museística Provincial de Lugo, déixovos o seguinte enlace http://redemuseisticalugo.org/

.

Material multimedia: dous minutos en vídeo na aula con Encarna Lago e pequena galería de fotos.