Programación e mediación cultural con Natalia Balseiro e Claudia Delso

Por Ana Pontón.

Natalia Balseiro e Claudia Delso transmiten a paixón que as une por facer da cultura un espazo común que xere comunidade. Advirten que non pretenden sentar cátedra, senón que simplemente nos transmiten “a súa práctica”. En palabras de Natalia Balseiro “non é o modelo, é o que nós facemos”. Na súa exposición queda claro que a aprendizaxe provén de “poñerse en cuestión” e sermos capaces de identificar que é o que nos interpela. Avogan por ter presente que, cando se usan recursos públicos, o obxectivo é mellorar a vida das persoas.

Contextualizan a súa metodoloxía nun cambio de paradigma social e económico, traballar situando ás persoas no centro de actuación. Defenden a participación real das persoas nos proxectos culturais que se deseñan e se levan á práctica. Por boca de Claudia, “a participación non pode converterse nun hashtag”.

Cuestionan o concepto de xestión cultural, por non definir ben o seu papel. Gostan máis de nomear o seu oficio como “mediación cultural” ou “enxeñería cultural” porque non só xestionan, deseñan contidos, programas, conceptos, producen discursos. O reto é ser capaces de transmitir á sociedade o valor do que facemos, diferenciando o ocio da cultura e incluír na axenda política e social o valor da cultura.

Parten da necesidade de que as persoas que son mediadoras culturais -ou enxeñeiras culturais- realicen proxectos que teñan ética, coherencia e rigor. Os contextos sociais debe determinar o tipo de actuacións e programas, considerando fundamental abrir os espazos á participación dos axentes locais. Os afectos tamén forman parte dos proxectos. O afecto polo que se fai, o afecto co que se acolle a quen participa nun evento marca diferenzas e ten grande importancia para o seu desenvolvemento. Conclúen que “as redes que funcionan son as afectivas”.

Comparten as técnicas e teorías que determinan o seu xeito de traballar. A metodoloxía de Claudia Días, creada inicialmente para compoñer pezas de danza, é empregada para tomar decisións colectivamente. Definir o que vemos a través dun consenso dos presentes. Facelo de xeito claro e sintético, pois a esencia está no meramente descritivo. O elefante como exemplo: “elefante gris de xoguete nun espazo valeiro delimitado no chan por catro liñas de celo”. Avanzan tamén noutros aspectos clave na súa labor como é a tecnoloxía do encontro que desenvolve Idoia Zabaleta.

Finalmente incítannos a coñecer e explorar en experiencias como o MOV_S Políticas del cuerpo: espazo de pensamiento y acción colectiva; a programación expandida do TRC Danza ou o Festival Zemos98.

PD: Agradecemento a Alberte de Boiro por compartir espazo e experiencia con nós.